Yüksek Oktanlı Yakıt LPG

Yakıtın oktan sayısı, vuruntuya karşı olan dayanımını ölçümleyen bir değer ve aynı zamanda yakıt kalitesi belirtisidir. Genel olarak, yakıtın oktan sayısı arttıkça vuruntuya karşı mukavemeti artar, motorun daha yüksek sıkıştırma oranlarında çalışabilmesi sağlanır, aynı gücü elde etmek için daha küçük motor kullanılabilir, üstelik motorun verimliliği ve performansı da olumlu yönde etkilenir.

Yüksek oktanlı yakıtın avantajları, vuruntuya karşı olan direncinden dolayı daha yüksek sıkıştırma oranlarına çıkabilmesi ile sınırlı olmayıp, kullanılacağı motorun performansını, fren termal verimini, özgül yakıt tüketimini, torkunu ve emisyon değerlerini olumlu yönde etkilemektedir.

Türkiye ve Avrupa ülkelerinde oktan sayısı RON (Araştırma Oktan Sayısı) ile ifade edilmektedir. Türkiye’de ODTÜ ve TÜBİTAK MAM bağımsız araştırma kuruluşları tarafından, ayrıca, Avustralya’da Melbourne Üniversitesi ve Amerika’da California Air Resource Board (CARB) tarafından, araştırma motorlarında LPG’nin RON değerlerinin ölçümü ilgili çalışmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda, hacimsel olarak Propan içeriği %20’den yüksek olan LPG karışımlarının RON değerlerinin 100’ün üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

LPG gibi yüksek oktan sayılı yakıt kullanımıyla motorun daha geniş ve zorlu kullanım koşullarında kullanılması mümkün olmaktadır. Ateşleme avansı, genel olarak yüksek devirlerde artmakta olduğundan, daha yüksek oktanlı bir yakıt kullanıldığında, avans derecesi vuruntu olmadan artırılabilmektedir, bu da yüksek devir gerektiren kullanım şartlarında (örneğin yokuş kalkışlarında vs.) performans kaybı olmamasını ve motorun tork ve çekiş gücünde artış sağlamaktadır. ODTÜ tarafından gerçekleştirilen çalışma göstermektedir ki, LPG kullanımı, LPG’nin yüksek oktan değeri sayesinde, motorun vuruntu rejimine girme olasılığını azaltmakta, motorun daha yüksek sıkıştırma oranında çalışabilmesi neticesinde verimliliğini, performansını ve ömrünü de olumlu yönde etkilemekte ve dolayısıyla daha geniş ve zorlayıcı koşullarda kullanılmasını mümkün kılmaktadır (Yozgatlıgil, A., 2018).

LPG’nin yüksek oktan değeri sayesinde, yeni tasarlanacak ve sadece LPG kullanacak motorlarda yüksek sıkıştırma oranları kullanılarak veriminin artırılması, emisyon değerlerinin düşürülmesi büyük avantaj sağlayacaktır. Ayrıca, benzin ve LPG ile çalışan dönüşüm gerçekleştirilmiş çift yakıtlı motorlarda ise LPG yakıtının kullanılması motorda önemli avantaj sağlayacaktır. Yüksek yüklerde ya da motor soğutma suyunun sıcaklığı arttığında LPG kullanımı yüksek oktan sayısı nedeniyle motorun vuruntu rejimine girmesini önleyecektir.